Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju publikują na swoich stronach internetowych listę najczęściej zadawanych pytań do
Ścieżki SMART programu FENG 2021-2027. My skupiamy się na omówieniu najbardziej kontrowersyjnych interpretacji Instytucji pośredniczących, zwłaszcza tych, których interpretacja zmieniła się w stosunku do dotychczas stosowanej w POIR 2014-2020.
LINIA DEMONSTRACYJNA, PROTOTYP
Czy w module B+R można kwalifikować zakup maszyn i urządzeń będących integralnymi elementami prototypu/linii pilotażowej/demonstracyjnej?
Wg podręcznika kwalifikowania wydatków w kategorii 3.3.7 „Dostawy (inne niż środki trwałe)” pkt. e) „zakupu elementów służących do budowy prototypu i na stałe zainstalowanych w prototypie, instalacji pilotażowej lub demonstracyjnej” kwalifikują się wyłącznie elementy nie będące samodzielnymi środkami trwałymi. W żadnej innej kategorii kosztów w module B+R nie ma możliwości kwalifikowania wydatków związanych z nabyciem środków trwałych, nawet jeżeli docelowo będą integralnym elementem prototypu czy linii pilotażowej/demonstracyjnej i nie będą przyjmowane do ewidencji środków trwałych jako osobne środki trwałe. Wg PARP możliwe jest dofinansowanie kosztów amortyzacji takich środków trwałych przez okres i w zakresie, w jakim będą wykorzystane do realizacji prac B+R. To jedna z największych zmian w stosunku do dotychczasowych praktyk w POIR i jednocześnie największa kontrowersja, ponieważ taka interpretacja w wielu przypadkach jest niezgodna z zasadami ewidencji środków trwałych.
Jeżeli mamy do czynienia z budową środka trwałego będącego prototypem czy linią demonstracyjną, złożonego z zestawu aparatów, maszyn, urządzeń i innych środków trwałych to amortyzacji może podlegać docelowy prototyp jako 1 środek trwały lub wartość niematerialna i prawna tj. koszty zakończonych prac rozwojowych, a nie jego elementy nawet jeżeli mogą być samodzielnymi środkami trwałymi.
Przykładowo, jeżeli budujemy demonstracyjną linię do syntezy nowej substancji chemicznej, która składa się z mieszadeł, pomp, reaktorów, zbiorników, rurociągów, termostatów, czujników i wielu innych elementów i do ewidencji środków trwałych przyjmujemy całą linię/instalację jako 1 środek trwały lub WNIP, a nie każdy jej element to nie ma możliwości zakwalifikowania tych wydatków do dofinansowania.
Jako drugi przykład weźmy budowę prototypu satelity do obserwacji ziemi, która składa się m.in. z instrumentu wizyjnego i komputera pokładowego. Analogicznie jak w pierwszym przykładzie tj. środki trwałe, które mogą być samodzielne, tutaj kamera i komputer, których nie przyjmujemy do ewidencji środków trwałych i nie amortyzujemy, nie mogą być zakwalifikowane do dofinansowania.
Wyłącza to z możliwości dofinansowania znaczą część prac rozwojowych, które polegają na budowie ostatecznych prototypów i ich demonstracji w warunkach rzeczywistego funkcjonowania, mających na celu ich końcową walidację przed wdrożeniem na rynek.
Odmienną interpretację potwierdził w korespondencji z nami NCBR. Po przedstawieniu argumentacji, NCBR potwierdził, że ich stanowisko jest zbieżne z naszym i z tym co było praktykowane w POIR, ale wymaga to uzyskania potwierdzenia Instytucji Zarządzającej, aby było wdrożone do dokumentacji aplikacyjnej.
PERSONEL PROJEKTU
Czy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, zatrudniane w module B+R na podstawie umowy cywilnoprawnej B2B są traktowane jako personel projektu?
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, współpracujące z wnioskodawcą na podstawie umowy cywilnoprawnej nie są traktowane w module B+R jako personel projektu. Są każdorazowo traktowane jako podwykonawcy bez względu na charakter wykonywanych prac. Nie byłby to problem, gdyby nie to, że wg Instytucji Pośredniczących dla tych wydatków jest konieczność przeprowadzania postępowania ofertowego wg zasady konkurencyjności. Dotyczy to również osób, które współpracują z wnioskodawcą na podstawie umowy zawartej dużo wcześniej niż dzień złożenia wniosku. Największym zaskoczeniem jest interpretacja PARP i NCBR, że nie ma w tym przypadku zastosowania wyłączenie ze stosowania zasady konkurencyjności, o którym mowa w Sekcji 3.2.1
Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków, pkt. 1)
„Zasady konkurencyjności nie stosuje się do:
(....)
i) zamówień, których przedmiotem są usługi świadczone w zakresie prac badawczo-rozwojowych prowadzonych w projekcie przez osoby fizyczne wskazane w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie projektu, posiadające wymagane kwalifikacje, pozwalające na przeprowadzenie prac badawczo- rozwojowych zgodnie z tym wnioskiem”
Nie jest jasne, dlaczego osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie kwalifikują się do powyższego wyłączenia, przecież to osoby fizyczne. W konsekwencji oznacza to, że wnioskodawcy muszą zrobić „przetarg” na wykonawcę usług B+R – osobę fizyczną, nawet tą z którą już współpracują i mają umowę. Dodatkowo, jeśli osoba ta jest kluczowym członkiem zespołu badawczego, to jej wybór zakończony podpisaniem umowy warunkowej musi mieć miejsce przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. W przeciwnym razie nie można wskazać takiej osoby we wniosku o dofinansowanie z imienia i nazwiska celem przedstawiania jej doświadczenia i kompetencji, które z kolei są ważne w kryterium oceny „Potencjał do realizacji modułu” – brzmi absurdalnie, bo to w końcu zasób własny Wnioskodawcy, którego nie możemy wykazać jak nie wygra przetargu. Kolejne komplikacje dotyczą interpretacji nowych zapisów powiązań pomiędzy osobami przygotowującymi zapytanie ofertowe, a wykonawcami. Wg Wytycznych w zakresie kwalifikowalnośći wydatków, Sekcja 3.2.2. Postepowanie o udzielenie zamówienia, pkt 8)
"Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postepowania o udzielenie zamówienia wykonują̨ osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm. Osoby te składają oświadczenie w formie pisemnej lub w formie elektronicznej (w rozumieniu odpowiednio art. 78 i art. 781 Kodeksu cywilnego) o braku istnienia albo braku wpływu powiazań osobowych lub kapitałowych z wykonawcami na bezstronność postepowania, polegających na:
(....)
c) pozostawaniu z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że istnieje uzasadniona wątpliwość co do ich bezstronności lub niezależności w związku z postepowaniem o udzielenie zamówienia".
Co w praktyce będzie oznaczała uzasadniona wątpliwość? Spotkaliśmy się już z interpretacją jednej z Instytucji Pośredniczących, że za powiązanie osobowe wykluczające z postępowania jest uznawana znajomość na jednym z portali społecznościowych lub mieszkanie w sąsiedztwie. W tym kontekście trzeba sobie postawić pytanie czy osoba współpracująca z zamawiającym nie będzie wykluczona z postępowania o udzielenie zamówienia?
Czytaj