Przewodnik po Ścieżce SMART

Ścieżka SMART to instrument wsparcia dotacyjnego projektów B+R+I w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) na lata 2021-2027. Dofinansowanie ścieżka SMART daje możliwość pozyskania dotacji w 7 obszarach / modułach:

• B+R,
• wdrożenie innowacji,
• infrastruktura B+R,
• cyfryzacja,
• zazielenienie przedsiębiorstw,
• internacjonalizacja,
• kompetencje.

O dotacje SMART można aplikować w PARP oraz NCBR. Wszystkie moduły realizowane przez MŚP będą obsługiwane przez PARP, natomiast przez NCBR wszystkie moduły realizowane przez duże przedsiębiorstwa i konsorcja z udziałem dużych przedsiębiorstw lub jednostek naukowych.

Dotacja SMART FENG jest przeznaczona dla mikro, małych, średnich oraz dużych przedsiębiorstw, a także konsorcjów przedsiębiorstw i konsorcjów przedsiębiorstw z jednostkami naukowymi. Program Ścieżka SMART nie wyklucza z możliwości aplikowania startupów i spółek niemających historii przychodowej. O dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorstwa prowadzące działalność na terytorium RP, tj. posiadające co najmniej jednej oddział lub jedno miejsce wykonywania działalności w Polsce z wyjątkiem podmiotów wykluczonych na podstawie Ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego z dnia 13 kwietnia 2022 r. (Dz.U.z 2022 r. Poz. 835),

 

Dofinansowanie ścieżka SMART uzależnione jest od kilku czynników – m.in. wielkości przedsiębiorstwa oraz wybranych do realizacji modułów. W każdym przypadku wnioskodawca jest zobowiązany do zabezpiczenia wkładu własnego, stanowiącego różnicę pomiędzy nakładami na realizację projektu ogółem a wnioskowaną dotacją. Wkład własny może być pokryty ze kapitałów własnych (np. zysk z lat ubigłych, dokapitalizowanie) lub obcych (pożyczki, kredyty) Przedmiotem oceny będzie czy zaproponowany plan finansowania jest wiarygodny i wykonalny.

Należy pamiętać również, że pozyskanie dofinansowania FENG nie będzie możliwe jeżeli wnioskodawca znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014 (z wyjątkiem pomocy de minimis).

 

Pozyskanie dotacji SMART jest możliwe wyłącznie przez podmioty, które wykażą, że posiadają potencjał ludzki i techniczny adekwatny do zaplanowanych w projekcie działań. We wniosku o dofinansowanie należy przedstawić zespół zaangażowany w realizację prac (np. B+R czy wdrożeniowych), jak również zespół zarządzający poszczególnymi modułami. Z kluczowymi członkami personelu wnioskodawca powinien zawrzeć co najmniej umowy warunkowe, które wejdą w życie po ew. pozyskaniu dotacji ściżka SMART. Należy opisać doświadczenie i kwalifikacje każdego członka, określić jego rolę, obowiązki i zaangażowanie w module. W sytuacji, w której Wnioskodawca nie dysponuje pełnym zespołem możliwe jest zadeklarowanie utworzenia nowych stanowisk pracy wraz określeniem wymagań minimalnych, które będą musieli spełnić kandydaci. Analogicznie należy przedstawić niezbędne do realizacji projektu zasoby techniczne – mogą być to już posiadane przez Wnioskodawcę zasoby, jak i planowane do nabycia – zarówno w ramach projektu.

W przypadku modułu B+R, wnioskodawca powinien dodatkowo wykazać, że posiada prawa własności intelektualnej niezbędne do zrealizowania modułu, a także wykazać zdolność do wdrożenia wyników prac B+R oraz efektywnej ochrony powstałej własności intelektualnej.

Pozyskanie dofinansowania Ścieżka SMART to proces dość zawiły i pracochłonny, ale wart zainteresowania. Kryteriami obligatoryjnymi, które musi spełnić projekt są:

• NIE MOŻE DOTYCZYĆ DZIAŁALNOŚCI WYKLUCZONEJ, wytwarzania, przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu tytoniu i wyrobów tytoniowych; produkcji lub wprowadzania do obrotu napojów alkoholowych; produkcji lub wprowadzania do obrotu treści pornograficznych; obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją; gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach o niskich wygranych; produkcji lub wprowadzania do obrotu środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych.
• MUSI OBEJMOWAĆ CO NAJMNIEJ JEDEN MODUŁ OBLIGAOTRYJNY, moduł B+R lub moduł wdrożenie innowacji w przypadku projektów składanych przez MŚP lub moduł B+R – w przypadku projektów składanych przez duże przedsiębiorstwa. 
• MUSI SPEŁNIAĆ EFEKT ZACHĘTY, co oznacza, że projekt może rozpocząć się najwcześniej w dniu następującym po dacie złożenia wniosku o dofinansowanie. Jako rozpoczęcie projektu traktowane jest powzięcie pierwszego nieodwracalnego zobowiązania – np. podpisanie umowy (nie dot. umów warunkowych) czy poniesienie wydatku.
• MUSI SPEŁNIAĆ ZASADY HORYZONTALNE, w szczególności zasadę równości kobiet i mężczyzn, zasadę równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasadę zrównoważonego rozwoju. W obszarze zrównoważonego rozwoju projekt musi spełniać co najmniej 2 z zasad 6R (reduce, refuse, reuse, recycle, rethink, recover) lub wywrzeć pozytywny wpływ na dwa inne, wybrane przez Wnioskodawcę aspekty środowiskowe.
• MUSI BYĆ SPÓJNY I SPEŁNIAJĄCY KRYTERIA POSZCZEGÓLNYCH, WYBRANYCH PRZEZ WNIOSKODAWCĘ MODUŁÓW, w szczególności zaplanowane w poszczególnych modułach działania powinny być racjonalne i wykonalne o spójne ze strategią przedsiębiorstwa, a w przypadku projektów linearnych również komplementarne, zapewniając synergię na poziomie projektu.

Pozyskanie dofinansowania FENG ścieżka SMART wiąże się z koniecznością spełnienia również kryteriów rankingujących, aby znaleźć się odpowiednio wysoko na liście rankingowej. Uwzgldnienie modułu B+R znacząco zwiększa szanse na zdobycie grantu ścieżka SMART. Projekt zawierający moduł B+R zdobywa aż 12 punktów w kryterium "Innowacja w skali minimum krajowej jest efektem wyników prac B+R", podczas gdy projekt dotyczący wdrożenia zakupionych wyników prac B+R otrzymuje tylko 1 punkt. Dodatkowo, premiowane będą projekty, które wykazują potencjał do transformacji rynku, na przykład poprzez zmianę jego struktury (3 punkty) lub tworzenie nowych rynków (5 punktów).

 

Punkty mogą również zostać przyznane za:

• współpracę z organizacją badawczą lub pozarządową: 2 punkty, jeżeli współpraca jest związana z zadaniami w projekcie i przyniesie wymierne korzyści,
• społeczne znaczenie innowacji: 2 punkty, jeśli innowacja przyczyni się do poprawy jakości życia społeczeństwa, włączenia społecznego lub spowolnienia zmian klimatu.
• ekoinnowacja na poziomie kraju:
  • 1 punkt za wdrożenie minimum jednej ekoinnowacji w skali kraju.
  • 2 punkty za opracowanie ekoinnowacji w skali kraju w ramach modułu B+R.
• innowacja cyfrowa na poziomie kraju:
  • 1 punkt za wdrożenie minimum jednej innowacji cyfrowej w skali kraju.
  • 2 punkty za opracowanie innowacji cyfrowej w skali kraju w ramach modułu B+R.

Ilość punktów zdobytych w ramach kryteriów rankingujących będzie decydować o miejscu projektu na liście projektów wybranych do dofinansowania. To z kolei będzie miało znaczenie w sytuacji, gdy zostaną wyczerpane dostępne środki i nie będzie możliwości sfinansowania wszystkich projektów spełniających kryteria obligatoryjne. Więcej o tym piszemy na naszym blogu w artykule "Ścieżka SMART w ramach FENG - jakie projekty mają szansę na dofinansowanie?"

 

 

Do grantu ścieżka SMART moduł B+R kwalifikują się projekty polegające na przeprowadzeniu prac badawczo-rozwojowych, których rezultatem będzie opracowanie innowacji produktowej lub w procesie biznesowym w skali co najmniej krajowej. Ważne jest, aby prace B+R, które mają nas doprowadzić do stworzenia innowacyjnego produktu czy technologii, były ukierunkowane na rozwiązanie barier technologicznych w istniejącym stanie techniki. Prace B+R, które kwalifikują się do wsparcia to:

 

To prace nowatorskie, twórcze, metodyczne, nieprzewidywalne i nastawione na praktyczne zastosowanie w przemyśle, w szczególności poszukiwanie zastosowania badań naukowych w nowych produktach, usługach czy technologiach. Badania przemysłowe kończą się na modelach/prototypach, które są przetestowane w warunkach symulacyjnych lub zbliżonych do rzeczywistych.

 

To dalszy rozwój technologii lub produktu polegający na budowie końcowych prototypów i ich demonstracji w warunkach rzeczywistego funkcjonowania, mających na celu ich końcową walidację przed wdrożeniem na rynek. Prace rozwojowe kończą się demonstratorem technologii w pełnej skali tj. docelowej dla danego produktu czy technologii.

 

 

Dotacja Ścieżka SMART – moduł B+R finansuje kompleksowo cały proces tworzenia innowacji, w tym koszty budowy prototypów lub demonstratorów technologii. Koszty, które nie mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych, mogą być finansowane z kosztów pośrednich stanowiących maksymalnie 25% pozostałych kosztów z wyłączeniem podwykonawstwa. Do kosztów kwalifikowanych zaliczamy:

• wynagrodzenia zespołu B+R
• podwykonawstwo prac B+R
• środki trwałe będące elementem prototypu
• zakup sprzętu laboratoryjnego
• materiały i surowce do badań
• amortyzacja lub leasing aparatury badawczej
• amortyzacja lub koszty użytkowania WNIP
• wynajem powierzchni laboratoryjnej
• pomocnicze usługi obce
• koszty pośrednie

 

Maksymalna wartość dotacji do badań i rozwoju, o jaką można się ubiegać w module B+R Ścieżki SMART to 20 mln euro. Poziom dofinansowania uzależniony jest od rodzaju prac wykonywanych w projekcie oraz od wielkości przedsiębiorstwa.

 

• mikro i małe przedsiębiorstwa – 80%
• średnie przedsiębiorstwa – 75%
• duże przedsiębiorstwa – 65%
• jednostki naukowe – 100%

• mikro i małe przedsiębiorstwa – 60%
• średnie przedsiębiorstwa – 50%
• duże przedsiębiorstwa – 40%
• jednostki naukowe – 100%

 

Instrument ścieżka SMART - moduł wdrożenie innowacji wspiera Inwestycje, których celem jest wdrożenie wyników prac B+R dotyczących innowacyjnego w skali kraju rozwiązania w formie nowego albo ulepszonego wyrobu lub usługi (innowacji produktowej) lub nowego albo ulepszonego procesu biznesowego dotyczącego funkcji działalności przedsiębiorstwa w zakresie produkcji wyrobów lub usług (innowacji w procesie biznesowym). Wdrażana innowacja może mieć postać:

• wyników prac B+R zrealizowanych przez przedsiębiorstwo samodzielnie
• wyników prac B+R zakupionych poza projektem

 

• zakup lub leasing gruntów oraz nieruchomości zabudowanych,
• zakup lub leasing środków trwałych innych niż nieruchomości,
• nabycie robót i materiałów budowlanych,
• nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• zakup usług zewnętrznych związanych ze wsparciem innowacji,
• zakup usług doradczych,
• koszty związane z ustanowieniem dodatkowego zabezpieczenia umowy o dofinansowanie.

 

• zgodnie z mapą pomocy regionalnej dla środków trwałych, materiałów i robót budowlanych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przy czym koszty kwalifikowane nie mogą przekroczyć 100 mln euro,
• maksymalnie 50% wydatków obejmujących usługi doradcze, w tym wspierających innowacyjność,
• maksymalnie 100% wydatków związanych z ustanowieniem zabezpieczenia umowy o dofinansowanie.

 

Dotacja ścieżka SMART - moduł infrastruktura B+R obejmuje wsparciem inwestycje w infrastrukturę niezbędną do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej. Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje polegające na:

• utworzeniu nowego centrum badawczo-rozwojowego
• rozwoju istniejącego centrum badawczo-rozwojowego

Dofinansowaniu podlega inwestycja w infrastrukturę niezbędną do realizacji agendy badawczej, prowadzącej do opracowania innowacji produktowej lub procesowej w skali polskiego rynku.

Prace B+R zaplanowane w agendzie badawczej mogą być dofinansowane w ramach modułu B+R lub zrealizowane w całości z innych środków.

 

 

• zakup lub leasing gruntów oraz nieruchomości zabudowanych,
• zakup lub leasing środków trwałych innych niż nieruchomości,
• nabycie robót i materiałów budowlanych,
• nabycie wartości niematerialnych i prawnych.

 

• zgodnie z mapą pomocy regionalnej dla środków trwałych, materiałów i robót budowlanych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przy czym koszty kwalifikowane nie mogą przekroczyć 100 mln euro,

 

Dofinasnowanie ścieżka SMART - moduł cyfryzacja przyznawane jest na inwestycje związane z zastosowaniem rozwiązań cyfrowych w przedsiębiorstwie, których celem jest transformacja cyfrowa działalności produkcyjnej, usługowej, modelu biznesowego, procesów oraz zapewnienia cyberbezpieczeństwa. Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje polegające na wprowadzeniu specjalistycznych rozwiązań cyfrowych prowadzących do wdrożenia innowacji produktowej lub w procesie biznesowym co najmniej na poziomie przedsiębiorstwa.

 

 

• zakup lub leasing gruntów oraz nieruchomości zabudowanych,
• zakup lub leasing środków trwałych innych niż nieruchomości,
• nabycie robót i materiałów budowlanych,
• nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• zakup usług zewnętrznych związanych ze wsparciem innowacji,
• zakup usług doradczych.

 

• zgodnie z mapą pomocy regionalnej dla środków trwałych, materiałów i robót budowlanych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przy czym koszty kwalifikowane nie mogą przekroczyć 100 mln euro,
• 50% wydatków obejmujących usługi doradcze, maksymalnie 2 mln euro dofinansowania dla MŚP
• 50% wydatków obejmujących usługi wspierania innowacyjności, maksymalnie 5 mln euro dofinansowania dla MŚP
• 50% w przypadku pomocy de minimis na usługi doradcze oraz wspieranie innowacji.

 

• promocja zagraniczna produktów pod marką produktową przedsiębiorstwa lub produktów planowanych do wdrożenia w ramach projektu, zmierzającego m.in. do wsparcia procesu komercjalizacji wyników prac B+R za granicą, udziału w międzynarodowych łańcuchach dostaw lub łańcuchach wartości,
• uzyskanie ochrony praw własności przemysłowej lub ich obrona w przypadku ich naruszenia.

 

• pokrycie kosztów udziału w targach lub imprezach targowo-konferencyjnych (np. koszty organizacji stoiska, transportu, podróży służbowych pracowników),
• pokrycie kosztów podróży służbowych pracowników uczestniczących w zagranicznych misjach gospodarczych (np. transport, noclegi, diety),
• usługi zewnętrzne związane z udziałem w targach, zagranicznych misjach gospodarczych oraz przyjazdowych misji gospodarczych o randze międzynarodowej,
• usługi i opłaty związane z ochroną praw własności przemysłowej.

 

• 50% wydatków dotyczących udziału w imprezach targowo-konferencyjnych oraz misjach gospodarczych, maksymalne dofinansowanie: 2 mln euro rocznie dla jednego przedsiębiorcy MŚP
• 50% wydatków obejmujących usługi doradcze, maksymalnie 2 mln euro dofinansowania dla MŚP
• 50% wydatków związanych z ochroną/obroną praw własności przemysłowej, maksymalnie 5 mln euro dofinansowania dla MŚP
• 50% w przypadku pomocy de minimis na usługi doradcze oraz wspieranie innowacji (duże przedsiębiorstwa)

 

• wprowadzenie lepszej gospodarki odpadami w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy (recykling i ponowne wykorzystanie odpadów),
• zwiększenie efektywności energetycznej w procesach produkcyjnych,
• zastosowanie norm surowszych niż normy unijne w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm unijnych,
• zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery w wyniku prowadzonej działalności przemysłowej lub usługowej, wyrażonego wskaźnikami zmniejszenia emisji CO2 i innych szkodliwych gazów, inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji, OZE, efektywność energetyczną, efektywny energetycznie system ciepłowniczy i chłodniczy),
• wprowadzenie bardziej wydajnej gospodarki materiałowej, wyrażonej wskaźnikiem zmniejszenia ilości zużytych surowców,
• ekoprojektowanie lub wytworzenie produktów w filozofii zero waste, w tym projektowanie produktów z materiałów pochodzących z recyklingu,
• przeprowadzenie weryfikacji technologii środowiskowych (ETV, Environmental Technology Verification), środowiskowej oceny cyklu życia (LCA, Life Cycle Assessment) lub oceny śladu środowiskowego produktu (PEF, Product Environmental Footprint).

 

• zakup gruntów oraz nieruchomości zabudowanych,
• zakup środków trwałych innych niż nieruchomości,
• nabycie robót i materiałów budowlanych,
• nabycie wartości niematerialnych i prawnych,
• zakup usług doradczych (m. in. weryfikacja technologii środowiskowych, środowiskowa ocena cyklu życia),
• zakup usług zewnętrznych związanych ze wsparciem innowacji,
• koszty usług doradczych w tym przeprowadzenie audytu energetycznego,
• koszty LCA oraz PEF.

 

• zgodnie z mapą pomocy regionalnej dla środków trwałych, materiałów i robót budowlanych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przy czym koszty kwalifikowane nie mogą przekroczyć 100 mln euro,
• 50% wydatków obejmujących usługi doradcze, maksymalnie 2 mln euro dofinansowania dla MŚP
• 50% wydatków związanych z ochroną/obroną praw własności przemysłowej, maksymalnie 5 mln euro dofinansowania dla MŚP
• 50% w przypadku pomocy de minimis na usługi doradcze oraz wspieranie innowacji (duże przedsiębiorstwa)
• 30% (+10% dla średnich, +20% dla mikro i małych przedsiębiorców) na inwestycje wspierające efektywność energetyczną, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro
• 45% (+10% dla średnich, +20% dla mikro i małych przedsiębiorców) na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro
• 30% - 45% (+10% dla średnich, +20% dla mikro i małych przedsiębiorców) na inwestycje w OZE, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro
• 45% (+10% dla średnich, +20% dla mikro i małych przedsiębiorców) na inwestycje w efektywny energetycznie system ciepłowniczy i chłodniczy, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro
• 35% (+10% dla średnich, +20% dla mikro i małych przedsiębiorców) na inwestycje w recykling i ponowne wykorzystanie odpadów, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro
• 40% (+10% dla średnich, +20% dla mikro i małych przedsiębiorców) na inwestycje w zastosowanie norm surowszych niż normy unijne w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm unijnych, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro
• 20% dla małego, 15% dla średniego oraz 10% dla dużego przedsiębiorcy dla inwestycji zakończonych wcześniej niż trzy lata przed dniem wejścia w życie nowej normy unijnej lub 5% mniej dla inwestycji zakończonych w okresie od roku do trzech lat przed dniem wejścia w życie nowej normy unijnej, maksymalne dofinansowanie: 15 mln euro

 

Rozwój lub doskonalenie kompetencji pracowników lub kadry zarządzającej Wnioskodawcy wspierających realizację zadań w ramach pozostałych modułów w szczególności w jednym z poniższych obszarów:

• prac B+R,
• inteligentnych specjalizacji,
• transferu technologii,
• zarządzania innowacjami,
• komercjalizacji wyników prac B+R,
• transformacji przemysłu w kierunku gospodarki 4.0,
• cyfryzacji,
• polityki klimatycznej, GOZ, ekoprojektowania, gospodarki niskoemisyjnej,
• internacjonalizacji,
• ochrony własności przemysłowej.
• kompetencji niezbędnych do obsługi infrastruktury badawczej sfinansowanej w ramach projektu.

 

• zakup usług szkoleniowych w kraju i za granicą,
• koszty podróży i zakwaterowania związane ze szkoleniem.

 

50% – w przypadku pomocy szkoleniowej, która może zostać zwiększona: o 10% dla średnich przedsiębiorców i o 20% dla mikro- i małych przedsiębiorców.