Dotacje unijne na projekty badawczo rozwojowe (
obecnie instrument Ścieżka SMART w ramach FENG) oraz inwestycje udziałowe funduszy VC czy aniołów biznesu to najpopularniejsze źródła kapitału pozyskiwanego przez innowacyjne startupy w Polsce.
Fundusze dla starupów
W latach 2019-2022 startupy miały bardzo duże możliwości pozyskiwania finansowania od funduszy Venture Capital. W tym okresie to właśnie łatwy dostęp do kapitału i zapewnienie wsparcia i mentoringu ze strony doświadczonych inwestorów były największymi zaletami inwestycji VC. Było to spowodowane rosnącym zainteresowaniem inwestorów kapitałem wysokiego ryzyka oraz rozwojem polskiego rynku technologicznego, co przełożyło się na wzrost wartości inwestycji z 1,266 mld zł w 2019 r. do 3,616 mld zł w 2022 r.
I kwartał 2023 r. przyniósł jednak spowolnienie inwestycji VC w Polsce. Wartość inwestycji w tym kwartale wyniosła 446 mln zł, co oznacza spadek o 27% w porównaniu do Q1 w 2022 r. Spadek ten jest zgodny z globalnym trendem, który obserwowany jest również w USA (54% spadek inwestycji VC w Q1 2023) i w Europie (-66%).
W najbliższym czasie innowacyjne startupy mogą się więc spodziewać większych trudności w pozyskaniu kapitału z rynku VC. Fundusze VC będą bardziej ostrożne w podejmowaniu decyzji o inwestowaniu, a wartość inwestycji będzie niższa niż w poprzednich latach.
W tym okresie większe znaczenie w finansowaniu ryzykownych i kapitałochłonnych projektów deep-techowych mogą zyskać fundusze unijne na innowacje, a zwłaszcza flagowe działanie Ścieżka SMART Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) na lata 2021-2027.
Ścieżka SMART to największy w Polsce instrument dotacyjny finansujący badania, rozwój i innowacje. Może stanowić alternatywę, a z pewnością uzupełnienie finansowania udziałowego, zapewniając tani nierozwadniający kapitał.
Ścieżka SMART – dotacje na projekty badawczo rozwojowe
Ścieżka SMART umożliwia współfinansowanie dotacją prac R&D, w tym badań przemysłowych i prac rozwojowych nastawionych na opracowanie innowacyjnego rozwiązania i jego wdrożenie na rynek. Innowacja może mieć postać nowego albo ulepszonego wyrobu lub usługi (innowacji produktowej) lub nowego albo ulepszonego procesu biznesowego dotyczącego produkcji wyrobów lub usług (innowacji w procesie biznesowym).
Dotacja Ścieżka SMART – poziom wsparcia
Poziom dofinansowania dla małych spółek (do 50 osób zatrudnionych) wynosi 80% w przypadku badań przemysłowych i 60% w przypadku prac rozwojowych. Mechanizm naliczania kosztów pośrednich ryczałtowych w wysokości 25% budżetu projektu sprawia, że poziom finansowania może wynieść realnie 100% w badaniach przemysłowych i 75% w pracach rozwojowych.
Pozyskanie dofinansowania ścieżka smart przez startup - czy to możliwe?
Instrument Ścieżka SMART nie wyklucza z możliwości aplikowania startupów, które zazwyczaj nie mogą pochwalić się dobrą kondycją finansową. Ocena wniosku koncentruje się na aspektach innowacyjności oraz potencjale wnioskodawcy do realizacji projektu, zwłaszcza w zakresie zasobów osobowych, technicznych i finansowych, przy czym zasoby finansowe muszą zabezpieczać pokrycie wkładu własnego do projektu.
Dodatkowo, ważne jest aby prace B+R, które mają nas doprowadzić do stworzenia innowacyjnego produktu czy technologii, były ukierunkowane na rozwiązanie barier technologicznych w istniejącym stanie techniki.
Dofinansowanie Ścieżka SMART – co z dotacją w przypadku niepowodzenia prac B+R?
Warto zwrócić uwagę na fakt, że umowa o dofinansowanie SMART zapewnia kilka atrakcyjnych mechanizmów ograniczających ryzyka związane z sytuacjami niezależnymi od grantobiorców.
Jednym z nich jest możliwość przerwania projektu bez konieczności zwrotu wykorzystanego już dofinansowania w przypadku, gdy okaże się, że dalsza realizacja prac B+R lub wdrożenie wyników prac B+R są technicznie niemożliwe lub ekonomicznie nieopłacalne.
Innym mechanizmem jest możliwość waloryzacji kosztów projektu już w trakcie jego realizacji maksymalnie o 25% w przypadku co najmniej 15% wzrostu ceny towarów i usług w stosunku do poziomu z dnia złożenia wniosku o dofinansowanie SMART.
Dodatkowo, zarówno PARP jak i NCBR zapewniają elastyczność na etapie realizacji projektu w zakresie zmiany sposobu osiągnięcia celów projektów, np.: zmiana wydatków w budżecie na te, które lepiej przyczyniają się do osiągnięcia rezultatów projektu; przesunięcia wygospodarowanych oszczędności na inne pozycje kosztowe, które okazały się droższe; zastąpienie wybranych członków zespołu projektowego innymi o nie gorszych kompetencjach (np. w przypadku naturalnej rotacji pracowników); zmiany terminów realizacji poszczególnych zadań badawczych, wydłużenie terminu realizacji projektu itd.
Pomoc w pozyskaniu dofinansowania ścieżka smart - sięgnij po dotacje z Innology
Program dotacyjny Ścieżka SMART może być uzupełniającym do oferty funduszy VC źródłem finansowania innowacyjnych startupów. Biorąc pod uwagę koszty pozyskania dofinansowania oraz fakt, że jest to kapitał nierozwadniający i bezzwrotny, to obecnie
najtańszy kapitał finansujący kapitałochłonne i ryzykowne projekty R&D. Pozyskanie i rozliczenie dotacji unijnej jest jednak
procesem długotrwałym, dość zawiłym i pracochłonnym, ale wartym zainteresowania, bo pozwala na uzyskanie współfinansowania
do 80% nakładów na B+R.
Pozyskiwanie dotacji ścieżka SMART w celu maksymalizacji szans na sukces oraz minimalizację ryzyka popełnienia krytycznego błędu na etapie rozliczania warto powierzyć wyspecjalizowanym firmom konsultingowym, które wspierają kompleksowo na każdym etapie ubiegania się o dofinansowanie.